In Zijnsoriëntatie spreken we van een geconditioneerd zelf en een Vrij Zelf. Als je op zoek bent naar jezelf, dan kun je het zo zien, dat je vast zit in je 'geconditoneerde zelf'. Dit is een zelfbeeld waarvan je bent geloven dat je het bent, omdat je jezelf hebt gevormd op basis van de spiegels waarin je vroeger hebt gekeken. De spiegels zijn een metafoor voor de ogen van anderen, waarin je afkeuring of goedkeuring ervaart. Je ontwikkelt jezelf en bouwt een zelfbeeld op, op basis van deze spiegels: je gaat dat doen waarmee je 'goed' wordt gevonden. Bijvoorbeeld niet te druk zijn, goed zorgen voor anderen, iemand niet bezetten met te veel nieuwsgierigheid en vragen, et cetera.
Je Vrije Zelf is jouw Zelf dat al helemaal compleet aanwezig is, los van welke spiegel dan ook. Het Vrije Zelf ontwikkelt zich niet op basis van goedkeuring en afkeuring, maar is. In contact met je Vrije Zelf of meer gevorderd, wanneer jij je vrije Zelf belichaamt, is de actie: op zoek naar jezelf niet aanwezig. Je bent precies thuis bij wie je altijd al bent geweest. Dit heeft op geen enkele manier te maken met een vrijere, lossere vorm zijn van wie je geconditioneerde zelf. Je Vrije Zelf is een vorm van Zijn. De Boeddhisten noemen dit je 'boeddha natuur'.
Veel zelfontwikkelingscursussen of coaching, gaan over de patronen uit je kindertijd doorzien en los leven ten opzichte van die patronen. Ze missen echter, vanuit de Zijnsgeoriënteerde visie die geworteld is in de Boeddhistische visie, het punt. Je bent op geen enkele manier een vast bestaande vorm. Je bent een kind van Zijn. Het is altijd spannend dit op te schrijven, omdat veel lezers hier misschien afhaken, bijvoorbeeld omdat het 'zweverig' is. In mijn beleving noemen we vaak iets zweverig op het moment dat het onze Boeddha natuur aanspreekt, en dan vooral wanneer dit gebeurt in combinatie met onze menselijkheid. En toch, is dat wat we zijn. Is dat de plek waar we je niet langer op zoek bent naar jezelf, maar thuis komt in je boeddha natuur, midden in de mensenwereld.
Wil je dus minder op zoek zijn naar jezelf, dan is dat te leren! De weg van zelfbevrijding is zeker niet de meest makkelijke weg en het is ook geen korte route, maar ik ken geen pad en geen methode waarin je dieper thuiskomt dan op deze manier. En daarmee weer beschikbaar wordt voor je naasten en de wereld. Je kunt bijvoorbeeld een basistraining Zijnsoriëntatie volgen, of een langskomen voor een individuele kennismaking.
